آلرژی کودکان چیست؟
والدین اغلب متوجه نمی‌شوند که علائمی مانند آبریزش بینی، التهاب پوست، ناراحتی معده، دل پیچه می‌تواند نشانه آلرژی کودکان باشد. در عوض آنها این علائم را به سرماخوردگی مزمن، آکنه کودکان، معده ضعیف، یا بی‌قراری و آشفتگی کودک ربطه دهند. این علائم اکثر وقت‌ها ــ مخصوصاً اگر برای مدت زمان کوتاهی بروز کنند ــ در اثر سرما خوردگی یا یک بیماری دیگر به‌وجود آمده‌اند. با این حال، در برخی از موارد، علت آلرژی است.
هنگامی که کودک واکنش آلرژیک نشان داده است، این آلرژی در نتیجه واکنش نادرست سیستم بدنی او اتفاق افتاده است. سیستم ایمنی بدن این‌طور برنامه‌ریزی شده است که با بیماری‌ها مبارزه کند، اما گاهی پیش می‌آید که به یک ماده بی‌ضرر مانند گرده گل واکنش نشان دهد طوری که انگار با یک باکتری، ویروس یا انگل مواجه شده است. برای مبارزه با آن ماده، سیستم ایمنی بدن بیش از حد به تولید پروتئین‌های محافظی به نام آنتی‌بادی‌ها می‌پردازد. این تولید بیش از اندازه باعث تورم، التهاب بافت‌ها ــ به‌طور مثال راه عبوری بینی ــ می‌شود. واکنش آلرژیک کودک شما می‌تواند هر زمان که او در معرض مواد حساسیت‌زا قرار بگیرد، عود کند.
گرایش به آلرژی در بدن کودکان ارثی است، اما آلرژی های خاصی هستند که ارثی نیستند. مثلاً اگر به پنی‌سیلین آلرژی داشته باشید، کودک شما ممکن است دچار آلرژی شود هر چند که بدنش به پنی‌سیلین واکنش آلرژیک نشان ندهد.
سرماخوردگی در مقابل آلرژی
می‌توانید تفاوت میان سرماخوردگی و آلرژی را بیان کنید؟ کار آسانی نیست، چرا که علائم از لحاظ ظاهری مشابه هم هستند. علائم زیر به شما کمک می‌کنند تا سرماخوردگی را از آلرژی تشخیص دهید:
دستگاه تنفس فوقانی: آبریزش بینی به‌همراه ترشحات بینی و تب احتمالاً از علائم سرماخوردگی هستند. این علائم باید ظرف مدت یک هفته یا بیشتر از بین بروند. اما ترشحات مداوم بینی که رقیق و آبکی هستند از علائم آلرژی کودکان می‌باشند.
یک واکنش نادر و شدید آلرژیک که تحت‌عنوان آنا فیلاکسی نامیده می‌شود منجر به تورم سریع و شدید راه‌های تنفسی کودک می‌شود. این مانع از تنفس و بلع کودک می‌شود. در صورت بروز این حالت برای کودکتان، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید.
دستگاه تنفس تحتانی: سرفه و خس‌خس سینه ( تنفس پر سر و صدا که کودک با نفس کشیدن صدای سوت تولید می‌کند) در نوزادان و کودکان نوپا رایج است. کودکان در ریه‌های خود راه‌های هوایی بسیار حساسی دارند. هنگامی که این راه‌ها بر اثر تورم که در نتیجه یک ویروس تنفسی به وجود آمده بسته می‌شوند، کودک شروع به سرفه کرده یا صدای خس خس از سینه‌اش شنیده می‌شود. گاهی اوقات سرفه کردن و خس خس سینه در نتیجه آسم ایجاد می‌شود، یک بیماری تنفسی تحتانی که حدود ۱۵ درصد کودکان ایالات متحده آمریکا به آن مبتلا هستند.
کودکانی که آلرژی دارند در معرض ویروس‌های تنفسی هستند و به سختی می‌توانند سرفه و سرماخوردگی را پشت سر بگذارند. در پاسخ به مواد آلرژی‌زا و ویروس‌ها، ماهیچه‌های مجاری هوایی کودک دچار اسپاسم و تورم شده و منجر به تولید سرفه‌های خشک می‌شود. این ممکن است در مرحله بعد باعث خس خس سینه شود.
خس خس سینه می‌تواند در یک کودک خطرناک باشد زیرا می‌تواند نشانه این باشد که کودک دچار مشکل تنفسی شده است. اگر فکر می‌کنید که کودکتان دچار خس خس سینه شده است، دقت کنید و ببینید که آیا هنگامی که دم و بازدم دارد، صدای خس خس بیشتر می‌شود؟ آیا هنگام تنفس قفسه سینه او به داخل کشیده می‌شود یا برای نفس کشیدن پره‌های بینی او از هم باز می‌شود یا اینکه کودک به نظر بی‌قرار و آشفته می‌آید. اگر فکر می‌کنید که کودکتان یکی از ایم علائم را دارد، به پزشک مراجعه کنید.
چشم‌ها: ورم ملتحمه بیماری است که در نتیجه آلرژی و یا ویروس به‌وجود می‌آید. علائم این بیماری قرمزی چشم و ترشحاتی است که باعث می‌شود صبح‌ها چشم به راحتی باز نشود. ورم ملتحمه‌ای که در نتیجه آلرژی به وجود می‌آید چندان با ورم ملتحمه ناشی از ویروس تفاوت ندارد و به همین خاطر متخصص اطفال می‌تواند تشخیص دهد که علت ورم ملتحمه آلرژی است یا ویروس.
با این حال نشانه‌ها و علائمی در بیماری ورم ملتحمه وجود دارند که حاکی از این هستند که علت بیماری آلرژی است. کودکانی که آلرژی دارند، اغلب چشمان خود را مالش می‌دهند (چشم‌های آلرژیک معمولاً خارش دارند)، اشک از چشم‌ها می آید، زیر چشم‌ها گودی سیاه‌رنگی وجود دارد و بسیار تحریک پذیر هستند.
پوست: نوزادان در معرض ابتلا به خارش هستند اما اکثر بثورات (از جمله آکنه نوزادان) در ۲ یا ۳ ماهگی از بین می‌روند. این زمانی است که بثورات آلرژیک ممکن است ظاهر شوند. شایع ترین بثورات آلرژیک، درماتیت آتوپیک و یا اگزماست و در بسیاری از نوزادان این اولین نشانه و علائم احتمال آلرژیک بودن کودک است. اگزما قرمز رنگ و پوسته پوسته است و گاهی اوقات بر روی گونه‌ها، نیمه‌تنه، بازوها و ساق پای او بروز می‌کند. در کودکان نوپا و کودکان بزرگتر، اگزما به‌صورت تکه پوست‌های خشک است که خارش دارد و معمولاً بر روی گردن، مچ دست، مچ پا، و چین و شیارهای آرنج و زانو دیده می‌شود.
درماتیت تماسی یک نوع از بثورات آلرژیک است که در اثر واکنش به صابون، مواد شوینده، لباس پشمی، پیچک سمی یا محرک دیگری که بدن کودک را لمس کرده ، بروز کرده است.
بثورات آلرژیک کلاسیک ــ خارش، و بثوراتی که مانند یک کندوی چاک دار هستند ــ نسبتاً در نوزادان نادر است و هنگامی که بروز می‌کند از بثورات کودکان بزرگ تر و والدین کوچکتر است ( معمولاً کمتر از یک دو و نیم سانتی‌متر(.
معده: ویروس‌ها می‌توانند باعث استفراغ، اسهال، ناراحتی معده و گاز معده شوند. اما این علائم می‌توانند در اثر آلرژی و نه فقط در واکنش به غذاها بروز کنند. کودکانی که مبتلا به آلرژی محیطی هستند ممکن است در نتیجه بلعیدن خلط که می‌تواند معده را تحریک کند، دچار بیماری معده شوند.
رفتار: مشکلات به وجود آمده در غذا خوردن، خوابیدن، و تحریک‌پذیری ممکن است در نتیجه آلرژی بروز کنند. کودک آلرژیک شما ناراحت است و مدام قیل و قال می‌کند. که این معمولاً در نتیجه پر خونی مزمن، درد شکم، خارش پوست، چشم یا بینی است.
سرنخ دیگری که باید به دنبال آن باشید، زمانی است که این علائم بروز می‌کنند. سرماخوردگی معمولاً در زمستان اتفاق می‌افتد اما آلرژی‌های خانگی (مانند آلرژی به گرد و غبار) ممکن است در سراسر سال وجود داشته باشد. آلرژی غذایی معمولاً چند دقیقه تا چند ساعت پس از خوردن غذا خود را نشان می‌دهد. تب یونجه فصلی در بهار و پایین شایع است اما معمولاً بر روی نوزادان تأثیر نمی‌گذارد.
تسکین دادن علائم در کودک
اگر کودکتان از علائم آلرژی رنج می‌برد، قطعاً می خواهید علائم او را تسکین دهید و با ایجاد تغییراتی در محیط زندگی کودک نگذارید که آن علائم مجدداً بروز کنند. درمان‌های معمول آلرژی کودکان عبارتند از:
- مرطوب‌کننده‌های پوست یا پماد هیدروکورتیزون یک درصد برای اگزما و سایر بثورات آلرژیک
- آنتی‌هیستامین خوراکی، مانند بنادریل برای تسکین سریع علائم کودکان بزرگتر
خبر خوبی برای نوزادانی که از آلرژی رنج می‌برند داریم. سازمان غذا و دارو به تازگی تجویز آنتی‌هیستامین Zyrtec را برای درمان آلرژی نوزادان حدوداً ۶ ماه، تأیید کرده است. این دارو اولین آنتی‌هیستامینی است که با توجه به آزمایشات بالینی مشخص شده که برای نوزادان این سن بی‌خطر است.
آلرژی معمولاً بدتر می‌شود مگر اینکه مواد حساسیت‌زا را از کودک دور کنیم. اگر می‌توانید حداقل به مدت ۶ ماه تماس کودک را با مواد آلرژی‌زا کمتر کنید، بدنش آلرژی را فراموش خواهد کرد. با این حال، اغلب شناسایی عامل آلرژی‌زا دشوار است. باید در یک دفترچه تمام علائم آلرژیک را به همراه زمان بروزشان یادداشت کنید. در نتیجه این کار ممکن است به پاسخی مانند، حیوان خانگی، لباس، غذا، و … دست پیدا کنید.
تست آلرژی ــ آزمایش خون یا آزمایش پوستی ــ را می‌توان بر روی نوزادان بزرگتر از ۲ ماه انجام داد، اما نتایج تست در کودکانی که در این سن قرار دارند دشوار است چرا که سیستم ایمنی آنها هنوز نابالغ است. سعی کنید قبل از انجام تست آلرژی، در معرض قرار گرفتن کودک با مواد آلرژی‌زا از طریق روش‌های زیر به حداقل برسانید :
- استفاده از ملافه و روبالشتی‌های ضد حساسیت
- گربه یا سگ خود را یک هفته دور از خانه نگه دارید.
- بالشت‌های پَر را کنار بگذارید.
- از مواد شوینده ضد حساسیت استفاده کنید.
پیشگیری از آلرژی
اگر در خانواده خود سابقه آلرژی دارید، کارهای زیر را انجام دهید تا از مبتلا شدن کودک خود به آلرژی پیشگیری کنید:
- کودک خود را حداقل ۶ ماه با شیر خود تغذیه کنید. اگر خودتان در زمان شیردهی از خوردن غذاهای آلرژی‌زا مانند شیر، تخم‌مرغ، ماهی و آجیل اجتناب کنید، مزیت‌های استفاده از شیر مادر برای کودکتان افزایش پیدا می‌کند.
- اگر خودتان به کودک شیر نمی‌دهید، از یک شیر خشک هیدرولیزات استفاده کنید که پروتئین ضد حساسیت دارد (این شیر از پروتئین‌هایی ساخته شده که آنقدر کوچک شده‌اند که سیستم ایمنی قادر به تشخیص آنها نیست) .
با ایجاد یک محیط ضد حساسیت، امکان بروز آلرژی را در کودک خود کاهش دهید:
- در خانه سیگار نکشید.
- از بالشت‌ها و ملافه‌های ضد حساسیت استفاده کنید
- خانه را به‌طور مداوم تمیز کنید تا گرد و غباری وجود نداشته باشد.
- خانه ــ مخصوصاً اتاق کودک ــ را فرش نکنید.
- در صورت امکان در خانه حیوان نگهداری نکنید.
آسم چیست؟
آسم یک بیماری است که در آن راه های تنفسی شما تنگ و متورم شده و بیش از اندازه مخاط تولید می کند.این امر سبب به وجود آمدن مشکلات تنفسی، سرفه، تنفس صدا دار و تنگی نفس خواهد شد.
برای بعضی از افراد آسم مشکل کوچکی است اما برای بعضی دیگر مشکل بزرگی محسوب می شود که با فعالیت های روزمره تداخل پیدا می کند و ممکن است به حملات آسم منجر شود. این امر می تواند برای زندگی فرد تهدید آمیز باشد.
آسم به طور کامل درمان نمی شود اما علائم آن را می توان تا حدی کنترل کرد. از آنجایی که آسم با گذشت زمان تغییر می کند این مهم است که بتوانید نشانه ها و علائم بیماری تان را به همراه دکترتان پی گیری کرده و درمان مورد نیاز خود را تنظیم کنید.
دلایل ابتلا به آسم
هنوز به طور کامل مشخص نیست که چرا بعضی از افراد به این بیماری مبتلا می شوند و بعضی دیگر مبتلا نمی شوند اما احتمالا هر دو عامل ژنتیک و محیط در این بیماری دخیل هستند.
محرک های آسم
قرار گرفتن در معرض محرک های ویروسی و مواد آلرژی زا، می تواند علائم آسم را ایجاد کند. محرک های آسم از فردی به فرد دیگر تغییر می کند این محرک ها عبارتند از :
- مواد موجود در هوا مانند گرده ها، ذرات ریز، بذرهای قارچ، شوره ی حیوانات یا زباله های سوسک ها
- عفونت های تنفسی مانند سرماخوردگی
- فعالیت های فیزیکی (آسم ناشی از ورزش(
- هوای سرد
- آلودگی هوا محرک هایی مانند سیگار
- داروهای خاص مانند بتا بلاکر، آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن
- استرس و احساسات خیلی شدید
- سولفیت و مواد نگهدارنده بعضی از غذاها و نوشیدنی ها از جمله میگو، میوه ی خشک شده، سیب زمینی های فرآوری شده، آبجو و شراب
- بیماری رفلاکس معده، که در آن اسید معده به سمت حلق بر می گردد
نشانه های آسم چیست ؟
نشانه های این بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت است. حملات آسم در بعضی از افراد نادر است و فقط در یک شرایط خاص بروز می کند – مانند زمانی که هیجان زده می شوند – و در بعضی افراد نیز نشانه های آسم در همه ی اوقات بروز می کنند.
نشانه ها و علائم آسم عبارتند از :
- تنگی نفس
- تنگی قفسه ی سینه یا درد
- تنفس صوت مانند یا صدار دار هنگام بازدم (تنفس صدا دار یک مشکل رایج در بینی کودکان مبتلا به آسم به شمار می آید)
- خواب ناراحت که ناشی از تنگی نفس، سرفه یا تنفس صدا دار است
- حملات سرفه یا خس خس سینه که با ویروس های تنفسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا بدتر می شود.
نشانه ها و علائم بدتر شدن آسم عبارتند از :
- علائم و نشانه های آسم تشدید شده و دردسر ساز می شوند
- مشکلات تنفسی افزایش می یابد (توسط یک پیک فلومتر اندازه گیری می شود، این وسیله میزان بهبود کارایی شش ها را اندازه گیری می کند)
- نیاز به استفاده از اسپری های تنفسی افزایش می یابد
برای بعضی از افراد نشانه ها و علائم فقط در بعضی مواقع بروز می کند :
- آسم ناشی از ورزش، که معمولا در هوای سرد و خشک بدتر می شود
- آسم شغلی، که توسط آلرژن های محیط کار ایجاد می شود مانند دود های شیمیایی، گازها یا گرد و خاک
- آسم ناشی از آلرژی، که به علت مواد موجود در هوا مانند آلودگی ، تخم قارچ ، زباله ی سوسک ، ذرات پوست و شوره ی حیوانات خانگی ایجاد می شود.
حمله ی آسم چیست ؟
یک حمله ی آسم می تواند شامل سرفه، تنگی قفسه ی سینه، خس خس و مشکلات تنفسی بشود. حمله هنگامی رخ می دهد که هوا از ریه های شما عبور می کند. همین طور که هوا از درون ریه های شما عبور می کند، مجاری هوا تنگ تر می شود، همانند شاخه های یک درخت که از تنه ی آن باریک تر هستند. هنگامی که یک حمله ی آسم رخ می دهد دیواره ی ریه ها متورم شده و مجاری هوا تنگ می شود. هوای کمتری وارد ریه ها شده و در نتیجه هوای کمتری نیز خارج می شود در این حین مخاطی که بدن تولید می کند مجاری هوا را مسدود کرده و وضعیت مشکل تر می شود.
شما می توانید آسم خود را با دانستن علائم هشدار دهنده ی حمله ی آسم، اجتناب از عوامل تحریک کننده ی حمله ها و دنبال کردن توصیه های پزشکتان کنترل کنید.
اگر بتوانید آسم خود را کنترل کنید :
- دیگر علائمی مانند سرفه و خس خس سینه را نخواهید داشت
- راحت تر می خوابید
- از کار و مدرسه ی خود عقب نمی مانید
- می توانید در همه ی فعالیت های فیزیکی شرکت داشته باشید
- و همچنین نیازی به رفتن به بیمارستان ندارید
آسم چگونه درمان می شود؟
آسم خود را کنترل کنید و با مصرف داروهای صحیح به شکلی که دکترتان تجویز کرده است و همچنین دوری از محرک ها از حملات آسم جلوگیری کنید. همه ی افرادی که این بیماری را دارند داروهای مشابهی مصرف نمی کنند .
بعضی از داروها ممکن است استنشاقی باشد و بعضی دیگر به صورت قرص مصرف می شود .داروهای آسم در دو نوع مختلف عرضه می شوند – داروهای سریع الاثر و داروهای کنترل طولانی مدت – داروهای سریع الاثر نشانه های حملات آسم را کنترل می کنند. اگر نیاز به استفاده از داروهای سریع الاثر برای شما افزایش پیدا کرده است به دکترتان مراجعه کنید تا داروهای جدیدی برای شما تجویز کند. داروهای کنترل طولانی مدت نیز کمک می کند که شما حمله های کمتر و خفیف تری داشته باشید اما هنگامی که دچار حمله شده اید کاری نمی تواند انجام دهد.
داروهایی که برای درمان این بیماری استفاده می شود ممکن است عوارض جانبی داشته باشد، اما بیشتر این عوارض خفیف بوده و به سرعت از بین می روند. از دکترتان در مورد عوارض جانبی اینگونه داروها سوال کنید.
به خاطر داشته باشید که شما می توانید آسم را کنترل کنید. به وسیله ی پزشک خود برنامه ای برای مقابله با آسم ترتیب دهید. مشخص کنید که چه کسی قرار است یک کپی از برنامه ی شما را داشته باشد و کجا قرار است نگهداری شود. داروهای کنترل طولانی مدت خود را مصرف کنید حتی اگر خیلی وقت است که علائم آسم را ندارید.
درمان خانگی و شیوه ی زندگی برای افراد مبتلا به آسم
اجتناب از محرک ها
یکی از کلید های کنترل این بیماری این است که کمتر در معرض محرک ها قرار بگیریم:
- از هواکش استفاده کنید. هواکش می تواند گرده های موجود در هوا را کاهش دهد. این گرده ها معمولا از درختان، چمن ها و علف های هرزی که راه خود را به خانه پیدا کرده اند خارج می شود. علاوه بر این تهویه هوا به وسیله ی هواکش می تواند رطوبت موجود در هوا و گرد و خاک را نیز کاهش دهد. اگر فراهم کردن هواکش برای شما امکان پذیر نبود سعی کنید در فصل های آلرژی زا پنجره های خود را بسته نگه دارید.
- تغییر دکور برای کاهش گرد و خاک. گرد خاک موجود در وسایل خانه می تواند علائم شبانگاهی را بیشتر کند. برای کاهش گرد و خاک بهتر است چند آیتم را در اتاق خواب خود تغییر دهید. به عنوان مثال عوض کردن رو بالشی، رو تختی و فلیتر هواکش می تواند سودمند باشد. سعی کنید به جای فرش از پارکت و اجناس دیگری استفاده کنید که پرز کمتری داشته باشد.
- ایجاد رطوبت مطلوب. اگر در یک منطقه ی مرطوب زندگی می کنید با دکترتان در مورد استفاده از یک رطوبت گیر صحبت کنید.
- دوری کردن از قارچ ها. سعی کنید قسمت های مرطوب مانند حمام ، آشپزخانه و اطراف خانه را برای جلوگیری از گسترش قارچ تمیز نگه دارید. برگ های کپک زده و چوب های مرطوب موجود در حیاط خانه را از بین ببرید.
- کاهش شوره ی حیوانات خانگی.اگر شما به شوره ی حیوانات حساسیت دارید از حیوانات خانگی خز دار یا پر دار دوری کنید. تمیز کردن یا حمام بردن حیوانات خانگی به طور مرتب می تواند در کاهش شوره های اطراف شما موثر باشد.
- نظافت منظم. خانه ی خود را حداقل یکبار در هفته تمیز کنید. اگر احتمال می دهید که ممکن است گرد و خاک شما را اذیت کند از یک ماسک استفاده کنید یا بگذارید کس دیگری این کار را انجام دهد.
- پوشاندن دهان و بینی در هوای سرد. اگر آسم شما با هوای سرد تشدید می شود می توانید از یک ماسک صورت کمک بگیرید.
حفظ سلامتی
با مراقبت از خود می توانید علائم این بیماری را تحت کنترل خود در آورید :
- ورزش منظم. داشتن آسم به این معنی نیست که نباید ورزش کنید. راه های درمانی می تواند از حمله ی آسم در حین فعالیت جلوگیری کرده و علائم را کنترل کند. ورزش منظم می تواند قلب و شش های شما را قوی کند این باعث می شود علائم این بیماری از بین برود. اگر شما در هوای سرد ورزش می کنید، از یک ماسک استفاده کنید تا هوایی که تنفس می کنید گرم باشد.
- وزن متناسب. افزایش وزن می تواند علائم این بیماری را تشدید کند و شما در معرض خطرات بیشتری برای بیماری های دیگر قرار می دهد.
- کنترل سوزش معده و رفلاکس معده. ممکن است اسید رفلاکسی که سبب سوزش معده می شود به مسیرهای جریان هوا در شش ها آسیب برساند و علائم آسم را بدتر کند. اگر شما سوزش معده ی مداوم یا مکرر دارید برای درمان خود با دکترتان صحبت کنید. ممکن است نیاز باشد قبل از اینکه علائم این بیماری را بهبود دهید رفلاکس معده خود را درمان کنید.
